Analiza kadrova

U analizi kadrova polazi se najpre od optimalne veličine i strukture kadrova kao normale. Optimum se može definisati kao veličina i struktura kadrova za koje se smatra da, na osnovu usklađenosti sa raspoloživim sredstvima i drugim uslovima privređivanja, na najbolji način obezbeđuju izvršavanje poslovnih zadataka.

Stalna težnja ka približavanju optimalnom sastavu radnog kolektiva doprinosi ujedno i konstantnom poboljšanju kvaliteta sastava kadrova, što je i osnovni uslov za podizanje racionalnosti. Potreban radni kolektiv, iako predstavlja normalnu i polaznu osnovu za analizu, nije konstantna veličina. Promena obima poslovanja, kao i uslova poslovanja, uzrokovaće i promenu potrebnog radnog kolektiva.

Svaka kompanija ima, na neki način, izraženu sopstvenu potrebu za kadrovima, što ne znači da je ta potreba i podobna za analizu.

Radni kolektiv nije uslovljen samo sopstvenim potrebama, već i mogućnostima angažovanja kadrova. Dakle, uslovljava ga: broj stanovnika u konkretnom području, odgovarajuće škole za osposobljavanje potrebnih kadrova. Radni kolektiv je vrlo dinamičan, tako da je, iako formiran, u fazi permanentnog formiranja. Pojedine promene utiču na jačanje, dok druge deluju na slabljenje radnog kolektiva.

Suština analize kadrova sastoji se u tome što je potrebno ispitati da li mere koje se trenutno preduzimaju, kao i one koje se nameravaju preduzeti, znače jačanje radnog kolektiva ili one to ne obezbeđuju. Ispitivanje radnog kolektiva kao celine predstavlja analizu obima kadrova, dok ispitivanje radnog kolektiva sa aspekta sastavnih delova predstavlja analizu strukture kadrova.

Analiza obima i strukture kadrova

Analiza obima i strukture kadrova može se vršiti za:

1. kraći vremenski period,
2. duži vremenski period.

1. Kraći vremenski period

Pomenute analize u kraćem vremenskom periodu odnose se na ispitivanje u toku poslovanja i ispitivanje po završetku poslovne godine, a oba pomenuta aspekta analize su medotološki i po analitičkim postupcima vrlo slična.

Analiza radnog kolektiva u kraćem vremenskom periodu vrši se na taj način što se, najpre, ukupan broj zaposlenih uporedi sa potrebnim brojem kadrova, pri čemu će se najverovatnije javiti znatne razlike u vidu viška ili manjka.

Druga etapa u analizi, nakon utvrđenih odstupanja u veličini radnog kolektiva, predstavlja ispitivanje uzroka odstupanja, i to kako onih koji proističu iz mogućnosti angažovanja kadrova, tako i onih koji proističu iz određenih mera kadrovske politike.

Dinamika ukupnog broja zaposlenih i strukture, odnosno pojedinih delova radnog kolektiva, predstavlja predmet analize radnog kolektiva za duže vreme. Analiza se vrši sledećim upoređivanjem i to: veličine i strukture radnog kolektiva sa potrebnim brojem zaposlenih, odnosno za zadatkom u vidu planova kompanije u tom periodu i, napokon, radnog kolektiva kompanije s radnim kolektivima srodnih kompanija, tj. grupacije u celini, takođe u periodu u kome se vrši analiza.

2. Duži vremenski period

Tri su komponente analize radnog kolektiva u dužem vremenskom periodu, i to:

• analiza tendencije dinamike kadrova u proteklom periodu,
• analiza radnog kolektiva za svaku godinu posmatranog perioda,
• analiza razvoja kadrova.

Prvom komponentom pomenute analize ispituje se da li dinamika inicira trend jačanja ili slabljenja radnog kolektiva, te mere koje kompanija preduzima za formiranje radnog kolektiva.

Druga komponenta analize je analiza radnog kolektiva za svaku godinu posmatranog perioda, gde se ispituju proračuni prethodnog broja kadrova, zatim, veličina i struktura radnog kolektiva, potom, odnos prema potrebnom broju kadrova i, na kraju, promene do kojih je dolazilo i mere koje je kompanija u tom smislu preduzimala.

Treća komponenta analize bazira se na perspektivnim potrebama za kadrovima, koje se zasnivaju na budućem poslovnom zadatku u vidu poslovnog programa, sredstava, tehnologije, te organizovanoj podeli rada, u vezi sa planom za narednu poslovnu godinu, te u vezi sa planom razvoja i s razvojnim programom, kao osnovnim faktorima utvrđivanja potrebnog broja kadrova.